TÀI
LIỆU
TUYÊN
TRUYỀN
KỶ
NIỆM
45
NĂM
THỰC
HIỆN
DI
CHÚC
CỦA
CHỦ
TỊCH
HỒ
CHÍ
MINH
-------
I.
Giới
thiệu
tác
phẩm
Ngày
15-5-1965,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
viết
bản
Di
chúc
đầu
tiên.
Bản
Di
chúc
này
do
Người
tự
đánh
máy,
dài
4
trang,
có
chữ
ký
của
Người
và
chữ
ký
chứng
kiến
của
đồng
chí
Lê
Duẩn,
khi
đó
là
Bí
thư
thứ
nhất
Ban
Chấp
hành
Trung
ương
Đảng.
Đây
là
bản
Di
chúc
hoàn
chỉnh
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh.
Năm
1966,
1967
không
có
bản
viết
riêng,
chỉ
có
hai
bản
bổ
sung
vào
Di
chúc
năm
1965
do
chính
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
viết
thêm
ở
phần
nội
dung
Người
viết
về
Đảng.
Ở
khổ
văn
thứ
nhất
nội
dung
này,
Người
viết
:
“Nhờ
đoàn
kết
chặt
chẽ,
một
lòng,
một
dạ
phục
vụ
giai
cấp,
phục
vụ
nhân
dân”.
Đến
đây,
Người
thêm
các
chữ
“phục
vụ
Tổ
quốc”.
Ở
khổ
văn
thứ
3
trong
nội
dung
viết
về
Đảng,
Người
viết:
“Trong
Đảng
thực
hành
dân
chủ
rộng
rãi,
thường
xuyên
và
nghiêm
chỉnh
tự
phê
bình
và
phê
bình
là
cách
tốt
nhất
để
củng
cố
và
phát
triển
sự
đoàn
kết
và
thống
nhất
của
Đảng”.
Đến
đây,
Người
viết
thêm
câu:
“Phải
có
tình
đồng
chí
thương
yêu
lẫn
nhau”
vào
cuối
khổ
văn.
Năm
1968,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
viết
bổ
sung
một
đoạn
gồm
6
trang
viết
tay.
Năm
1969,
vào
ngày
10-5,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
viết
lại
toàn
bộ
phần
mở
đầu
Di
chúc
bằng
1
trang
viết
tay.
Di
chúc
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
công
bố
năm
1969,
có
đề
ngày
10-5
gồm
4
trang
in
khổ
14,5
x
22
cm.
Các
bản
thảo
Di
chúc
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
được
Bộ
Chính
trị,
khóa
VI
công
bố
năm
1989
vào
dịp
kỷ
niệm
lần
thứ
100
ngày
sinh
của
Người.
1.
Hoàn
cảnh
ra
đời
của
tác
phẩm
1.1.
Về
chủ
quan
Đến
năm
1965,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
đã
tự
cảm
nhận
được
sức
khỏe
của
mình
giảm
sút
so
với
những
năm
trước
đó.
Người
cho
rằng,
ở
tuổi
75,
Người
thuộc
lớp
người
“xưa
nay
hiếm”.
Tuy
cảm
thấy
“tinh
thần
vẫn
sáng
suốt,
thân
thể
vẫn
khỏe
mạnh”,
nhưng
Người
dự
báo
“
Ai
dám
đoán
biết
tôi
sẽ
sống
và
phục
vụ
Tổ
quốc,
phục
vụ
cách
mạng
được
mấy
năm
tháng
nữa”.
Rõ
ràng,
Hồ
Chí
Minh
đã
dự
cảm
được
thời
khắc
quan
trọng
của
thời
gian
còn
lại
ở
cuối
cuộc
đời
mình.
Từ
dự
cảm
đó,
Người
viết:
“Vì
vậy,
tôi
để
lại
mấy
lời
này,
chỉ
nói
tóm
tắt
vài
việc
thôi.
Phòng
khi
tôi
sẽ
đi
gặp
cụ
Các
Mác,
cụ
Lênin
và
các
vị
cách
mạng
đàn
anh
khác,
thì
đồng
bào
cả
nước
và
đồng
chí
trong
Đảng
khỏi
cảm
thấy
đột
ngột”.
Đến
năm
1969,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
tự
cảm
thấy
“sức
khỏe
có
kém
so
với
vài
năm
trước
đây”.
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
bình
tĩnh,
chủ
động
nhận
bắt
quy
luật
của
tự
nhiên,
khi
Người
viết:
"Năm
nay
tôi
vừa
79
tuổi,
đã
là
hạng
người
“xưa
nay
hiếm”...Khi
Người
ta
đã
ngoại
70
xuân,
thì
tuổi
tác
càng
cao,
sức
khỏe
càng
thấp.
Điều
đó
không
có
gì
lạ”.
Vì
vậy,
Người
đã
chủ
động
viết
Di
chúc,
để
lại
tình
thương
yêu
và
những
lời
căn
dặn
tâm
huyết
cho
nhân
dân
ta,
cho
Đảng
và
bạn
bè
gần
xa.
Tuy
sức
khỏe
giảm
sút,
nhưng
ở
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
vẫn
nồng
cháy
một
tình
yêu
lớn
và
tinh
thần
trách
nhiệm
cao
với
đồng
chí,
đồng
bào,
toàn
dân
tộc,
với
cách
mạng
Việt
Nam
và
cách
mạng
thế
giới.
1.2.
Về
khách
quan
-
Tháng
5-1965,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
bắt
đầu
viết
Di
chúc.
Đúng
thời
điểm
này,
chiến
lược
“chiến
tranh
đặc
biệt”
của
đế
quốc
Mỹ
ở
miền
Nam
nước
ta
bị
thất
bại
hoàn
toàn.
Ngoan
cố
và
liều
lĩnh,
đế
quốc
Mỹ
đã
ồ
ạt
đưa
quân
đổ
bộ
vào
miền
Nam,
thực
hiện
chiến
lược
“chiến
tranh
cục
bộ”
hòng
tiêu
diệt
bộ
đội
chủ
lực
của
Quân
giải
phóng
miền
Nam,
đồng
thời
mở
rộng
cuộc
chiến
tranh
phá
hoại
bằng
không
quân
và
hải
quân
đánh
phá
hủy
diệt
miền
Bắc.
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh,
Đảng
và
nhân
dân
ta
không
bất
ngờ
trước
việc
đế
quốc
Mỹ
mở
rộng
chiến
tranh
ở
Việt
Nam.
Ngay
tháng
3-1964,
căn
cứ
điều
67
của
Hiến
pháp
và
trước
âm
mưu
của
đế
quốc
Mỹ
đang
đẩy
mạnh
và
mở
rộng
chiến
tranh
xâm
lược
nước
ta,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
đã
triệu
tập
và
chủ
trì
Hội
nghị
chính
trị
đặc
biệt
tại
Hà
Nội.
Người
khẳng
định:
nếu
đế
quốc
Mỹ
liều
lĩnh
đụng
đến
miền
Bắc
thì
nhất
định
chúng
sẽ
bị
thất
bại
thảm
hại.
Người
kêu
gọi
đồng
bào
miền
Bắc
ra
sức
thi
đua
“mỗi
người
làm
việc
bằng
hai
để
đền
đáp
lại
đồng
bào
miền
Nam
ruột
thịt”.
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
đã
thay
mặt
toàn
dân
thể
hiện
ý
chí
của
toàn
dân
tộc
ta
sẵn
sàng
chiến
đấu
chống
đế
quốc
Mỹ
mở
rộng
chiến
tranh
để
bảo
vệ
miền
Bắc
và
chi
viện
tích
cực
cho
cách
mạng
miền
Nam.
Đến
tháng
3
-
1965,
Ban
Chấp
hành
Trung
ương
Đảng
họp
Hội
nghị
lần
thứ
11,
khóa
III
hạ
quyết
tâm:
quyết
chiến
và
quyết
thắng
đế
quốc
Mỹ
xâm
lược.
Cuộc
chiến
tranh
cục
bộ
mà
quân
Mỹ
là
nòng
cốt
diễn
ra
ở
miền
Nam
qua
hai
mùa
khô
1965-1966,
1966-1967
và
chiến
tranh
phá
hoại
miền
Bắc
bằng
không
quân,
hải
quân
Mỹ
đã
đứng
trước
nguy
cơ
phá
sản
hoàn
toàn.
Trong
thế
thắng
đó,
Đảng
ta
chủ
trương
bồi
một
đòn
chiến
lược
vào
ý
đồ
xâm
lược
của
đế
quốc
Mỹ.
-
Thực
hiện
chủ
trương
chiến
lược
này,
Tết
Mậu
Thân
1968,
ta
mở
cuộc
Tổng
tiến
công
và
nổi
dậy
trên
khắp
chiến
trường
miền
Nam.
Thắng
lợi
của
cuộc
Tổng
tiến
công
đã
làm
thất
bại
hoàn
toàn
chiến
tranh
cục
bộ
của
Mỹ,
buộc
chúng
phải
tuyên
bố
ngừng
ném
bom
miền
Bắc,
chấp
nhận
đàm
phán
với
ta
tại
Paris.
Tuy
nhiên,
do
bản
chất
xâm
lược
và
hiếu
chiến,
ngoan
cố,
chúng
bắt
đầu
áp
dụng
chiến
lược
"Việt
Nam
hoá
chiến
tranh"
ở
miền
Nam.
-
Trên
thế
giới,
phong
trào
giải
phóng
dân
tộc,
phong
trào
cộng
sản
và
công
nhân
quốc
tế,
phong
trào
đấu
tranh
vì
hoà
bình,
dân
chủ
và
tiến
bộ
xã
hội
của
nhân
dân
thế
giới
và
nhất
là
phong
trào
phản
đối
chiến
tranh
xâm
lược
của
Mỹ
ở
Việt
Nam,
ủng
hộ
sự
nghiệp
chống
Mỹ
cứu
nước
của
dân
tộc
ta
phát
triển
rất
mạnh
mẽ.
Cuộc
đấu
tranh
chống
Mỹ,
cứu
nước
của
dân
tộc
ta
đến
thời
điểm
đó,
mặc
dù
còn
nhiều
khó
khăn
gian
khổ,
nhưng
khả
năng
thắng
lợi
"đánh
cho
Mỹ
cút,
đánh
cho
Ngụy
nhào"
đã
thể
hiện
rõ.
Trong
bài
thơ
Mừng
Xuân
1969,
Bác
đã
viết:
"Vì
độc
lập,
vì
tự
do
Đánh
cho
Mỹ
cút,
đánh
cho
Ngụy
nhào
Tiến
lên
chiến
sỹ
đồng
bào
Bắc,
Nam
sum
họp
xuân
nào
vui
hơn".
Di
chúc
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
được
viết
trong
thời
điểm
bản
lề
của
cuộc
kháng
chiến
chống
Mỹ,
cứu
nước;
cách
mạng
dù
còn
khó
khăn,
song
đang
trên
đà
thắng
lợi,
đòi
hỏi
sự
đoàn
kết
chặt
chẽ,
chiến
đấu
bền
bỉ
của
toàn
Đảng,
toàn
quân,
toàn
dân
với
niềm
tin
vững
chắc
vào
thắng
lợi
cuối
cùng.
2.
Những
nội
dung
cơ
bản
trong
Di
chúc
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
2.1.
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
nói
về
cuộc
kháng
chiến
chống
Mỹ
Năm
1969,
mở
đầu
Di
chúc,
Người
khẳng
định:
"Cuộc
chống
Mỹ,
cứu
nước
của
nhân
dân
ta
dù
phải
kinh
qua
gian
khổ
hy
sinh
nhiều
hơn
nữa,
song
nhất
định
thắng
lợi
hoàn
toàn.
Đó
là
một
điều
chắc
chắn".
Nhận
định
về
thời
gian
"cuộc
kháng
chiến
của
nhân
dân
ta
có
thể
còn
kéo
dài",
dự
liệu
"đồng
bào
ta
có
thể
phải
hy
sinh
nhiều
của,
nhiều
người",
nhưng
Người
khẳng
định
một
quyết
tâm
lớn
của
Người
và
của
cả
dân
tộc
là:
"Dù
sao,
chúng
ta
phải
quyết
tâm
đánh
thắng
giặc
Mỹ
đến
thắng
lợi
hoàn
toàn".
Từ
quyết
tâm
đó,
Người
tin
tưởng
chắc
chắn
rằng
"Dù
khó
khăn
gian
khổ
đến
mấy,
nhân
dân
ta
nhất
định
sẽ
hoàn
toàn
thắng
lợi.
Đế
quốc
Mỹ
phải
cút
khỏi
nước
ta.
Tổ
quốc
ta
nhất
định
sẽ
thống
nhất.
Đồng
bào
Nam
Bắc
nhất
định
sẽ
sum
họp
một
nhà.
Nước
ta
sẽ
có
vinh
dự
lớn
là
một
nước
nhỏ
mà
đã
anh
dũng
đánh
thắng
2
đế
quốc
to
-
là
Pháp
và
Mỹ;
và
đã
góp
phần
xứng
đáng
vào
phong
trào
giải
phóng
dân
tộc".
Trong
Di
chúc,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
đã
khẳng
định
một
quan
điểm,
giành
độc
lập,
tự
do
của
Tổ
quốc
là
để
xây
dựng
một
nước
Việt
Nam
hoà
bình,
thống
nhất,
độc
lập
và
giàu
mạnh.
Người
truyền
niềm
tin
đó
cho
nhân
dân
qua
câu
thơ:
Còn
non,
còn
nước,
còn
người
Thắng
giặc
Mỹ,
ta
sẽ
xây
dựng
hơn
mười
ngày
nay.
2.2.
Lời
dặn
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
về
Đảng
Nói
về
Đảng
là
lời
dặn
đầu
tiên
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh.
Người
khẳng
định:
Vấn
đề
đoàn
kết
có
tầm
quan
trọng
hàng
đầu
của
công
tác
xây
dựng
Đảng.
Đoàn
kết
là
nguyên
nhân
thắng
lợi
của
cách
mạng
Việt
Nam
dưới
sự
lãnh
đạo
của
Đảng.
Những
thắng
lợi
của
cách
mạng
Việt
Nam
là
do
sự
đoàn
kết
trong
Đảng
đem
lại.
Người
viết:
"Nhờ
đoàn
kết
chặt
chẽ"
mà
"Đảng
ta
đã
đoàn
kết,
tổ
chức
và
lãnh
đạo
nhân
dân
ta
hăng
hái
đấu
tranh
tiến
từ
thắng
lợi
này
đến
thắng
lợi
khác".
Đoàn
kết
là
một
nội
dung
tư
tưởng
lớn
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh.
Người
khẳng
định,
đoàn
kết
là
một
truyền
thống
cực
kỳ
quý
báu
của
Đảng
và
của
dân
tộc
ta.
Người
tâm
huyết
căn
dặn:
"Các
đồng
chí
từ
Trung
ương
đến
các
chi
bộ
cần
phải
giữ
gìn
sự
đoàn
kết
nhất
trí
của
Đảng
như
giữ
gìn
con
ngươi
của
mắt
mình".
Để
thực
hiện
đoàn
kết,
thống
nhất
trong
Đảng,
Hồ
Chí
Minh
yêu
cầu
phải
thực
hiện
các
nguyên
tắc
tổ
chức
và
sinh
hoạt
của
Đảng,
làm
cho
Đảng
ta
thật
sự
trong
sạch,
vững
mạnh.
Người
căn
dặn:
"Trong
Đảng
thực
hành
dân
chủ
rộng
rãi,
thường
xuyên
và
nghiêm
chỉnh
tự
phê
bình
và
phê
bình".
Theo
Người,
đó
là
cách
tốt
nhất
để
củng
cố
và
phát
triển
sự
đoàn
kết
và
thống
nhất
của
Đảng.
Bằng
chính
tấm
gương
sáng
ngời
của
đời
mình,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
đã
khẳng
định
tình
cảm
giai
cấp
và
đồng
chí
trong
Đảng,
coi
đó
là
một
nhân
tố
quan
trọng
để
đoàn
kết
trong
Đảng.
Người
yêu
cầu,
"trong
Đảng
phải
có
tình
đồng
chí,
thương
yêu
lẫn
nhau".
Trong
Di
chúc,
Hồ
Chí
Minh
đã
nhấn
mạnh
nhân
tố
đạo
đức
khi
Đảng
trở
thành
đảng
cầm
quyền.
Theo
Người,
Đảng
cầm
quyền
là
bước
chuyển
trọng
đại
trong
sinh
hoạt
Đảng.
Đảng
cầm
quyền
có
sứ
mạng
lãnh
đạo
giai
cấp
và
dân
tộc
xây
dựng
thành
công
xã
hội
mới
-
xã
hội
“xã
hội
chủ
nghĩa”.
Để
hoàn
thành
sứ
mạng
đó,
Đảng
ta
phải
"là
đạo
đức,
là
văn
minh".
Trong
Di
chúc,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
căn
dặn:
"Đảng
ta
là
một
Đảng
cầm
quyền.
Mỗi
đảng
viên
và
cán
bộ
phải
thật
sự
thấm
nhuần
đạo
đức
cách
mạng,
thật
sự
cần
kiệm
liêm
chính,
chí
công
vô
tư.
Phải
giữ
gìn
Đảng
ta
thật
trong
sạch,
phải
xứng
đáng
là
người
lãnh
đạo,
là
người
đầy
tớ
thật
trung
thành
của
nhân
dân".
2.3.
Về
bồi
dưỡng
thế
hệ
cách
mạng
cho
đời
sau
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
căn
dặn:
“Bồi
dưỡng
thế
hệ
cách
mạng
cho
đời
sau
là
một
việc
rất
quan
trọng
và
rất
cần
thiết”.
Người
đã
dành
cho
thế
hệ
trẻ
Việt
Nam
tình
yêu
thương,
sự
quan
tâm
và
niềm
tin
sâu
sắc.
Theo
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh,
đoàn
viên
thanh
niên
là
đội
hậu
bị
của
Đảng,
là
người
chủ
tương
lai
của
đất
nước.
Trải
qua
thực
tiễn
cách
mạng,
Người
nhận
xét:
"Đoàn
viên
và
thanh
niên
ta
nói
chung
là
tốt,
mọi
việc
đều
hăng
hái
xung
phong,
không
ngại
khó
khăn,
có
chí
tiến
thủ".
Người
nhấn
mạnh,
thế
hệ
trẻ
mới
là
người
xây
dựng
thành
công
xã
hội
mới
ở
Việt
Nam.
Để
họ
hoàn
thành
vai
trò
lịch
sử
của
mình,
Người
yêu
cầu
"Đảng
cần
phải
chăm
lo
giáo
dục
đạo
đức
cách
mạng
cho
họ,
đào
tạo
họ
thành
những
người
thừa
kế
xây
dựng
chủ
nghĩa
xã
hội
vừa
"hồng",
vừa
"chuyên".
2.4.
Về
nhân
dân
lao
động
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
có
một
tình
cảm
đặc
biệt
và
niềm
tin
mãnh
liệt
vào
nhân
dân.
Người
nêu
rõ:
"nhân
dân
lao
động
ta
ở
miền
xuôi
cũng
như
miền
núi
đã
bao
đời
chịu
gian
khổ,
bị
chế
độ
phong
kiến
và
thực
dân
áp
bức
bóc
lột,
lại
kinh
qua
nhiều
năm
chiến
tranh.
Tuy
vậy,
nhân
dân
ta
rất
anh
dũng,
dũng
cảm,
hăng
hái,
cần
cù.
Từ
ngày
có
Đảng,
nhân
dân
ta
luôn
luôn
đi
theo
Đảng,
rất
trung
thành
với
Đảng".
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
chỉ
ra
trách
nhiệm
to
lớn
của
Đảng
với
nhân
dân
là
"Đảng
phải
có
kế
hoạch
thật
tốt
để
phát
triển
kinh
tế
và
văn
hóa,
nhằm
không
ngừng
nâng
cao
đời
sống
của
nhân
dân".
2.5.
Về
phong
trào
cộng
sản
thế
giới
Trước
sự
bất
hoà
đang
tồn
tại
trong
phong
trào
cộng
sản
quốc
tế,
Hồ
Chí
Minh
rất
day
dứt.
Với
trách
nhiệm
của
người
cộng
sản
chân
chính,
Người
tự
sự:
"Là
người
suốt
đời
phục
vụ
cách
mạng,
tôi
càng
tự
hào
với
sự
lớn
mạnh
của
phong
trào
cộng
sản
và
công
nhân
quốc
tế
bao
nhiêu,
thì
tôi
càng
đau
lòng
bấy
nhiêu
vì
sự
bất
hoà
hiện
nay
giữa
các
đảng
anh
em".
Đó
chính
là
một
hình
thức
gián
tiếp,
Người
gửi
tới
những
người
cộng
sản
chân
chính
trên
thế
giới
quan
điểm
và
trách
nhiệm
của
mình
vì
sự
đoàn
kết
quốc
tế
của
những
người
cộng
sản.
Với
chủ
nghĩa
quốc
tế
trong
sáng
và
phương
pháp
tư
tưởng
tuyệt
vời,
Hồ
Chí
Minh
không
bày
tỏ
"lời
khuyên"
hay
sự
nhận
xét
đúng
sai
với
người
này,
người
khác,
mà
Người
xác
định
trách
nhiệm
của
Đảng
ta
đối
với
sự
bất
hoà
ấy.
Trong
Di
chúc,
Người
viết:
"Tôi
mong
rằng
Đảng
ta
sẽ
ra
sức
hoạt
động,
góp
phần
đắc
lực
vào
việc
khôi
phục
lại
khối
đoàn
kết
giữa
các
đảng
anh
em
trên
nền
tảng
chủ
nghĩa
Mác
-
Lênin
và
chủ
nghĩa
quốc
tế
vô
sản,
có
lý,
có
tình".
Người
bày
tỏ
niềm
tin
"các
đảng
anh
em
và
các
nước
anh
em
nhất
định
sẽ
phải
đoàn
kết
lại".
2.6.
Về
những
công
việc
sau
khi
kháng
chiến
thắng
lợi
Là
một
nhà
chiến
lược
thiên
tài,
nắm
vững
quy
luật
và
cục
diện
của
cuộc
kháng
chiến,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
tin
tưởng
chắc
chắn
rằng
cuộc
kháng
chiến
chống
Mỹ,
cứu
nước
nhất
định
sẽ
thắng
lợi.
Trong
thời
điểm
viết
Di
chúc,
dù
khẳng
định
cuộc
kháng
chiến
"còn
kéo
dài",
Hồ
Chí
Minh
đã
nghĩ
đến
các
nhiệm
vụ
sau
khi
kháng
chiến
thắng
lợi.
Người
căn
dặn
các
công
việc
phải
làm
sau
chiến
tranh
để
đạt
mục
tiêu
phấn
đấu
của
toàn
Đảng,
toàn
dân
ta
là:
-
Ngay
sau
khi
kháng
chiến
thắng
lợi
công
việc
đầu
tiên
mà
toàn
Đảng,
toàn
dân,
toàn
quân
ta
phải
ra
sức
làm
là
hàn
gắn
vết
thương
chiến
tranh
nghiêm
trọng
do
đế
quốc
Mỹ
gây
ra.
Theo
Người,
đó
là
một
công
việc
cực
kỳ
to
lớn,
phức
tạp
và
khó
khăn.
Người
đề
nghị
Đảng
ta
phải
"có
kế
hoạch
sẵn
sàng,
rõ
ràng,
chu
đáo
để
tránh
khỏi
bị
động,
thiếu
sót
và
sai
lầm".
-
Để
hoàn
thành
nhiệm
vụ
to
lớn
đó,
theo
Hồ
Chí
Minh
"việc
cần
làm
trước
tiên
là
chỉnh
đốn
lại
Đảng,
làm
cho
mỗi
đảng
viên,
mỗi
đoàn
viên,
mỗi
chi
bộ
đều
ra
sức
làm
tròn
nhiệm
vụ
Đảng
giao
phó
cho
mình,
toàn
tâm,
toàn
ý
phục
vụ
nhân
dân".
Người
khẳng
định,
"làm
được
như
vậy,
thì
dù
việc
to
lớn
mấy,
khó
khăn
mấy
chúng
ta
cũng
nhất
định
thắng
lợi".
Với
niềm
tin
vào
nhân
dân
vào
con
người,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
chỉ
rõ
"đầu
tiên
là
công
việc
đối
với
con
người".
Người
căn
dặn
Đảng
và
Nhà
nước
phải
quan
tâm
tới
mọi
đối
tượng
trong
xã
hội,
không
quên
bất
cứ
ai.
Sự
quan
tâm
của
Người
thể
hiện
tình
thương
yêu
bao
la
của
Người
với
mọi
tầng
lớp
nhân
dân
trong
xã
hội.
Hồ
Chí
Minh
dặn
lại:
-
Với
những
cán
bộ,
binh
sĩ,
dân
quân,
du
kích,
thanh
niên
xung
phong…
là
những
người
đã
dũng
cảm
hy
sinh
một
phần
xương
máu
của
mình,
thì
Đảng,
Chính
phủ
và
đồng
bào
phải
tìm
mọi
cách
làm
cho
họ
có
nơi
ăn,
chốn
ở
yên
ổn,
đồng
thời
phải
mở
những
lớp
dạy
nghề
thích
hợp
với
mỗi
người
để
họ
có
thể
"dần
dần
tự
lực
cánh
sinh".
-
Đối
với
các
liệt
sỹ,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
dặn
dò:
mỗi
địa
phương
(thành
phố,
làng,
xã)
cần
xây
dựng
vườn
hoa
và
bia
tưởng
niệm,
ghi
sự
hy
sinh
anh
dũng
của
các
liệt
sỹ
để
đời
đời
giáo
dục
tinh
thần
yêu
nước
của
nhân
dân
ta.
-
Đối
với
cha
mẹ,
vợ
con
của
thương
binh,
liệt
sỹ
mà
thiếu
sức
lao
động
và
túng
thiếu,
thì
chính
quyền
địa
phương
và
hợp
tác
xã
phải
giúp
đỡ
họ
có
công
việc
làm
ăn
thích
hợp,
quyết
không
để
họ
bị
đói
rét.
-
Với
những
người
trẻ
tuổi
tham
gia
bộ
đội,
thanh
niên
xung
phong
là
những
người
đã
được
rèn
luyện
trong
chiến
đấu,
có
lòng
dũng
cảm
và
tương
lai
của
họ
còn
dài,
Hồ
Chí
Minh
căn
dặn
Đảng
và
Chính
phủ
cần
chọn
một
số
ưu
tú
nhất,
cử
họ
đi
học
thêm
các
ngành,
các
nghề,
đào
tạo
họ
thành
những
người
có
chuyên
môn
giỏi,
có
tư
tưởng
tốt
và
lập
trường
vững
chắc.
Người
cho
rằng,
họ
sẽ
là
đội
quân
chủ
lực
trong
công
cuộc
xây
dựng
thắng
lợi
chủ
nghĩa
xã
hội
ở
nước
ta.
-
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
căn
dặn
Đảng
ta
phải
tiếp
tục
thực
hiện
sự
nghiệp
giải
phóng
phụ
nữ.
Người
đánh
giá
cao
công
lao
của
phụ
nữ
trong
sự
nghiệp
chống
Mỹ,
cứu
nước.
Đất
nước
hoà
bình,
cần
thực
hiện
2
điều
để
tiếp
tục
giải
phóng
phụ
nữ:
Một
là,
Đảng
và
Chính
phủ
cần
phải
có
kế
hoạch
thiết
thực
để
bồi
dưỡng,
cất
nhắc
và
giúp
đỡ
phụ
nữ,
để
ngày
càng
thêm
nhiều
phụ
nữ
phụ
trách
mọi
công
việc,
kể
cả
việc
lãnh
đạo.
Hai
là,
bản
thân
phụ
nữ
phải
cố
gắng
vươn
lên.
Theo
Người,
thực
hiện
được
2
điều
này
là
"một
cuộc
cách
mạng
đưa
đến
quyền
bình
đẳng
thật
sự
cho
phụ
nữ".
-
Với
nông
dân,
lực
lượng
cách
mạng
đông
đảo
nhất,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
khẳng
định:
nông
dân
nước
ta
luôn
luôn
hết
sức
trung
thành
với
Đảng
và
Chính
phủ
ta.
Trong
cách
mạng
cũng
như
trong
kháng
chiến,
nông
dân
ta
ra
sức
góp
của,
góp
người,
vui
lòng
chịu
đựng
mọi
khó
khăn,
gian
khổ.
Người
đề
nghị
Chính
phủ,
khi
sự
nghiệp
chống
Mỹ,
cứu
nước
toàn
thắng
hãy
"miễn
thuế
nông
nghiệp
một
năm
cho
các
hợp
tác
xã
nông
nghiệp
để
đồng
bào
hỉ
hả,
mát
dạ,
mát
lòng,
thêm
phần
phấn
khởi,
đẩy
mạnh
sản
xuất".
-
Với
những
người
trộm
cắp,
gái
điếm,
cờ
bạc,
buôn
lậu…,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
coi
đó
là
nạn
nhân
của
chế
độ
xã
hội
cũ.
Bởi
vậy,
Nhà
nước
phải
vừa
giáo
dục,
vừa
dùng
pháp
luật
để
cải
tạo
họ,
giúp
đỡ
họ
trở
nên
những
người
lao
động
lương
thiện...
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
coi
đó
là
những
nhiệm
vụ
phải
thực
hiện
sau
chiến
tranh;
là
những
công
việc
rất
to
lớn,
nặng
nề,
phức
tạp,
nhưng
cũng
rất
vẻ
vang.
Theo
Người,
công
việc
này
là
cuộc
chiến
đấu
khổng
lồ,
chống
lại
những
cái
cũ
kỹ,
hư
hỏng
để
tạo
ra
những
cái
mới
mẻ,
tốt
tươi.
Người
nhắn
nhủ,
để
giành
thắng
lợi
trong
cuộc
chiến
đấu
này
phải
động
viên
toàn
dân,
tổ
chức
và
giáo
dục
toàn
dân,
dựa
vào
lực
lượng
vĩ
đại
của
toàn
dân.
2.7.
Về
việc
riêng
Cuối
Di
chúc,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
mới
đề
cập
đến
"việc
riêng"
sau
khi
Người
về
với
"thế
giới
người
hiền",
qua
đó
thể
hiện
rõ
những
phẩm
chất
đạo
đức
vô
cùng
cao
quý.
Người
đề
nghị
"chớ
nên
tổ
chức
phúng
viếng
linh
đình,
làm
lãng
phí
thì
giờ
và
tiền
bạc
của
nhân
dân".
2.8.
Về
lời
dặn
cuối
cùng
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
Những
dòng
cuối
Di
chúc,
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
nói
lời
vĩnh
biệt,
thể
hiện
tình
yêu
thương
bao
la
và
khát
vọng
của
mình.
Trước
hết,
Người
"để
lại
muôn
vàn
tình
thân
yêu
cho
toàn
dân,
toàn
Đảng,
cho
toàn
thể
bộ
đội,
cho
các
cháu
thanh
niên
và
nhi
đồng".
Tiếp
đó,
Người
"gửi
lời
thân
ái
đến
các
đồng
chí,
các
bầu
bạn
và
các
cháu
thanh
niên,
nhi
đồng
quốc
tế".
Cuối
cùng,
Người
thể
hiện
mong
muốn
tột
cùng,
mục
đích
sống
và
mục
tiêu
phấn
đấu
suốt
cuộc
đời
mình,
đó
là:
"Toàn
Đảng,
toàn
dân
ta
đoàn
kết
phấn
đấu
xây
dựng
một
nước
Việt
Nam
hoà
bình,
thống
nhất,
độc
lập,
dân
chủ
và
giầu
mạnh,
và
góp
phần
xứng
đáng
vào
sự
nghiệp
cách
mạng
thế
giới".
Di
chúc
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
là
lời
căn
dặn
cuối
cùng
của
một
lãnh
tụ
thiên
tài,
một
nhà
cách
mạng
lỗi
lạc
có
tầm
nhìn
xa,
trông
rộng,
một
chiến
sỹ
cộng
sản
suốt
đời
yêu
thương,
trân
trọng
con
người,
phấn
đấu
hy
sinh
vì
tự
do,
hạnh
phúc
của
con
người.
Những
tư
tưởng
lớn,
những
phẩm
chất
đạo
đức
trong
sáng
tuyệt
vời
và
chủ
nghĩa
nhân
văn
cộng
sản
toả
sáng
từ
Di
chúc
lịch
sử
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
mãi
mãi
là
nguồn
sức
mạnh
tinh
thần
dẫn
dắt
toàn
Đảng,
toàn
quân,
toàn
dân
ta
trên
con
đường
xây
dựng
Tổ
quốc
Việt
Nam
theo
mục
tiêu
dân
giàu,
nước
mạnh,
dân
chủ,
công
bằng,
văn
minh.
II.
45
năm
thực
hiện
Di
chúc
của
Bác
1.
Những
thành
tựu
to
lớn
có
ý
nghĩa
lịch
sử
trong
45
năm
thực
hiện
Di
chúc
của
Bác
-
Sau
6
năm,
kể
từ
ngày
Bác
đi
xa,
năm
1975,
Đảng
và
Nhân
dân
ta
đã
thực
hiện
được
lời
dạy
của
Bác,
giành
thắng
lợi
trọn
vẹn
trong
cuộc
kháng
chiến
chống
Mỹ
cứu
nước,
mang
lại
sự
thống
nhất
đất
nước
sau
bao
năm
bị
thực
dân
đế
quốc
chia
cắt.
Đó
là
thắng
lợi
của
ý
chí
“không
có
gì
quý
hơn
độc
lập,
tự
do”
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
truyền
lại
cho
Đảng
và
Nhân
dân
ta.
-
Trong
hơn
10
năm,
từ
1975
đến
1986,
sau
Đại
thắng
Mùa
Xuân
năm
1975,
giải
phóng
dân
tộc,
thống
nhất
đất
nước,
bảo
vệ
Tổ
quốc,
làm
tròn
nghĩa
vụ
quốc
tế,
chúng
ta
vừa
hàn
gắn
viết
thương
chiến
tranh,
bảo
vệ
vững
chắc
Tổ
quốc,
vừa
xây
dựng
những
cơ
sở
công
nghiệp
lớn
của
nền
kinh
tế.
Những
cố
gắng
chắt
chiu
trong
xây
dựng
đã
giúp
tăng
thêm
những
nguồn
lực
phát
triển
trong
những
giai
đoạn
sau
này.
-
Xuất
phát
từ
thực
tiễn
đất
nước,
từ
cơ
sở,
chúng
ta
đã
tiến
hành
đổi
mới
từng
bước.
Sự
nghiệp
đổi
mới
đất
nước
bắt
đầu
vào
năm
1986.
Gần
30
năm
tiến
hành
công
cuộc
đổi
mới,
công
nghiệp
hoá,
hiện
đại
hoá
và
hội
nhập
quốc
tế
đưa
đất
nước
từng
bước
quá
độ
lên
chủ
nghĩa
xã
hội
với
nhận
thức
và
tư
duy
mới
đúng
đắn,
phù
hợp
với
thực
tiễn
Việt
Nam,
nước
ta
là
một
trong
số
rất
ít
nước
xã
hội
chủ
nghĩa
trước
đây
giữ
vững
được
vai
trò
lãnh
đạo
của
Đảng
và
kiên
định
con
đường
đi
lên
chủ
nghĩa
xã
hội.
Nhờ
đổi
mới,
đến
cuối
những
năm
90
của
thế
kỷ
trước,
nước
ta
đã
ra
khỏi
tình
trạng
khủng
hoảng
kinh
tế
–
xã
hội
kéo
dài
và
trong
thập
kỷ
đầu
tiên
của
thế
kỷ
XXI
chúng
ta
đã
ra
khỏi
tình
trạng
nước
nghèo,
kém
phát
triển,
trở
thành
nước
đang
phát
triển,
có
thu
nhập
trung
bình
thấp,
đời
sống
nhân
dân
có
nhiều
thay
đổi
tích
cực,
sức
mạnh
quốc
gia
về
mọi
mặt
được
tăng
cường.
Các
lĩnh
vực
văn
hoá,
xã
hội
đạt
thành
tựu
quan
trọng
trên
nhiều
mặt,
nhất
là
xóa
đói,
giảm
nghèo.
Đời
sống
vật
chất
và
tinh
thần
của
nhân
dân
được
cải
thiện
rõ
rệt;
dân
chủ
trong
xã
hội
tiếp
tục
được
mở
rộng;
chính
trị
-
xã
hội
ổn
định;
quốc
phòng,
an
ninh
được
giữ
vững.
Công
tác
đối
ngoại,
hội
nhập
quốc
tế
được
triển
khai
sâu
rộng
và
hiệu
quả,
góp
phần
tạo
môi
trường
hòa
bình,
ổn
định
và
tăng
thêm
nguồn
lực
cho
phát
triển
đất
nước.
Diện
mạo
của
đất
nước
có
nhiều
thay
đổi.
Thế
và
lực
của
nước
ta
vững
mạnh
thêm
nhiều;
vị
thế
của
Việt
Nam
trên
trường
quốc
tế
được
nâng
lên,
tạo
ra
những
tiền
đề
quan
trọng
để
đẩy
nhanh
công
nghiệp
hoá,
hiện
đại
hóa
và
nâng
cao
chất
lượng
cuộc
sống
của
nhân
dân,
như
lời
Người
căn
dặn.
-
Mục
tiêu
của
công
cuộc
đổi
mới
hiện
nay
là
đưa
nước
ta
cơ
bản
trở
thành
nước
công
nghiệp
theo
hướng
hiện
đại
và
đến
giữa
thế
kỷ
này
trở
thành
nước
xã
hội
chủ
nghĩa
phồn
vinh.
Đẩy
mạnh
công
cuộc
đổi
mới
toàn
diện
đang
hiện
thực
hóa
lời
dặn
của
Bác:
“Xây
dựng
đất
nước
đàng
hoàng
hơn,
to
đẹp
hơn”.
-
Công
cuộc
đổi
mới
ngày
càng
đi
vào
chiều
sâu,
càng
đòi
hỏi
phải
có
bước
đi,
hình
thức,
cách
làm
phù
hợp
với
thực
tế
Việt
Nam.
Bảo
đảm
sự
gắn
kết
giữa
nhiệm
vụ
phát
triển
kinh
tế
là
trung
tâm,
xây
dựng
Đảng
là
then
chốt,
không
ngừng
nâng
cao
văn
hoá
-
nền
tảng
tinh
thần
của
xã
hội;
tạo
nên
sự
phát
triển
đồng
bộ
của
ba
lĩnh
vực
trên
chính
là
điều
kiện
quyết
định
đảm
bảo
cho
sự
phát
triển
toàn
diện
và
bền
vững
của
đất
nước.
2.
Thực
hiện
Di
chúc
của
Bác
và
kết
quả
việc
học
tập,
làm
theo
tư
tưởng,
tấm
gương
đạo
đức,
phong
cách
Hồ
Chí
Minh
-
Xây
dựng
nền
tảng
đạo
đức,
văn
hóa,
tinh
thần
cho
xã
hội
mới
là
công
việc
rất
lớn
lao.
Khi
viết
Di
chúc,
Bác
Hồ
đã
dạy
“đây
là
cuộc
chiến
đấu
khổng
lồ
để
xóa
đi
những
gì
cũ
kỹ
hư
hỏng,
để
xây
dựng
những
cái
mới
mẻ,
tốt
tươi”.
Đảng
phải
dựa
vào
dân
để
thực
hiện.
Đẩy
mạnh
việc
học
tập
và
làm
theo
tư
tưởng,
tấm
gương
đạo
đức,
phong
cách
Hồ
Chí
Minh
là
để
thực
hiện
lời
dặn
của
Bác
trong
Di
chúc.
-
Tư
tưởng
Hồ
Chí
Minh,
trong
đó
có
tư
tưởng
về
đạo
đức,
là
nền
tảng
tư
tưởng
của
Đảng
ta.
Điều
đó
đã
được
Đảng
ta
khẳng
định
từ
rất
sớm.
Tại
Đại
hội
lần
thứ
II
Đảng
Cộng
sản
Đông
Dương
(1951),
Đảng
ta
đã
khẳng
định
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
và
yêu
cầu
toàn
Đảng
học
tập
và
làm
theo
đạo
đức,
phong
cách
Hồ
Chí
Minh.
Bước
vào
công
cuộc
đổi
mới
toàn
diện
đất
nước,
Nghị
quyết
Đại
hội
VI
viết:
“Mỗi
người
cộng
sản
chúng
ta
cần
phải
suốt
đời
học
tập,
noi
gương
đạo
đức,
tác
phong
của
Bác
Hồ,
người
thầy
vĩ
đại
của
cách
mạng
Việt
Nam,
ghi
nhớ
và
làm
theo
lời
dạy
của
Người,
nâng
cao
đạo
đức
cách
mạng,
chống
chủ
nghĩa
cá
nhân,
xứng
đáng
là
người
lãnh
đạo
và
người
đày
tớ
thật
trung
thành
của
nhân
dân”.
-
Đại
hội
lần
thứ
VII
Đảng
Cộng
sản
Việt
Nam
(1991)
đã
khẳng
định
tư
tưởng
Hồ
Chí
Minh
cùng
với
chủ
nghĩa
Mác-Lênin
là
nền
tảng
tư
tưởng
của
Đảng.
Nghị
quyết
Đại
hội
IX
(2001)
đã
nêu
rõ
nguồn
gốc
và
9
nội
dung
cơ
bản
của
tư
tưởng
Hồ
Chí
Minh.
Ngày
27-3-2003,
Ban
Bí
thư,
khóa
IX
ban
hành
Chỉ
thị
23-CT/TW
về
tổ
chức
đợt
sinh
hoạt
chính
trị
sâu
rộng,
học
tập
tư
tưởng
Hồ
Chí
Minh,
gồm
10
chuyên
đề,
trong
đó
có
chuyên
đề
về
tư
tưởng
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh.
Nội
dung
chuyên
đề
đã
khẳng
định:
Tư
tưởng
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
bắt
nguồn
từ
truyền
thống
đạo
đức
của
dân
tộc
Việt
Nam,
kết
hợp
với
sự
tiếp
thu,
chắt
lọc
những
tinh
hoa
văn
hóa,
đạo
đức
của
nhân
loại,
cả
phương
Đông
và
phương
Tây;
đặc
biệt
là
tư
tưởng
đạo
đức
cộng
sản,
đạo
đức
tiên
tiến
nhất
của
thời
đại.
-
Bộ
Chính
trị,
khóa
X
đã
ban
hành
Chỉ
thị
06-CT/TW,
ngày
7-11-2006
về
“Tổ
chức
Cuộc
vận
động
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh”.
Kết
quả
4
năm
thực
hiện
Cuộc
vận
động
đã
khẳng
định
việc
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
là
rất
quan
trọng
và
cần
thiết,
chẳng
những
đáp
ứng
yêu
cầu
cấp
bách
trước
mắt
mà
còn
có
ý
nghĩa
cơ
bản,
lâu
dài
đối
với
sự
nghiệp
cách
mạng
của
Đảng
và
nhân
dân
ta.
-
Theo
tinh
thần
Nghị
quyết
Đại
hội
XI
của
Đảng
là
phải:
“Đưa
việc
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
trở
thành
nhiệm
vụ
thường
xuyên
của
cán
bộ,
đảng
viên,
tổ
chức
đảng”,
Bộ
Chính
trị,
khóa
XI
ban
hành
Chỉ
thị
03-CT/TW,
ngày
14-5-2011
về
“Tiếp
tục
đẩy
mạnh
việc
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh”.
Cho
đến
nay,
việc
thực
hiện
Chỉ
thị
được
cấp
ủy
các
cấp
quan
tâm,
đẩy
mạnh,
dần
đi
vào
nền
nếp,
gắn
với
nhiệm
vụ
chính
trị,
xây
dựng
Đảng,
xây
dựng
hệ
thống
chính
trị,
phát
triển
kinh
tế,
xã
hội,
công
tác
đối
ngoại,
bảo
đảm
quốc
phòng
-
an
ninh.
Nhiều
điển
hình
tiên
tiến,
cách
làm
mới,
sáng
tạo,
thiết
thực,
hiệu
quả
đã
xuất
hiện
ở
tất
cả
các
ngành,
địa
phương,
gắn
với
các
phong
trào
quần
chúng
ở
cơ
sở,
đặc
biệt
là
phong
trào
xây
dựng
nông
thôn
mới.
Kết
quả
nêu
cao
tinh
thần
trách
nhiệm,
gương
mẫu
đi
đầu
của
cán
bộ,
đảng
viên,
nhất
là
cán
bộ
lãnh
đạo
chủ
chốt,
đã
thể
hiện
cụ
thể
bằng
những
chuyển
biến
tích
cực
trong
thực
hiện
nhiệm
vụ
chính
trị,
trong
việc
giải
quyết
dứt
điểm
nhiều
vụ
việc
nổi
cộm,
gây
bức
xúc,
khiếu
kiện
kéo
dài
ở
bộ,
ngành,
địa
phương,
cơ
sở.
-
Những
kết
quả
nêu
trên,
đã
khẳng
định
sự
cần
thiết
của
việc
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
của
Bác.
Đó
là
công
việc
lâu
dài
để
xây
dựng
nền
tảng
đạo
đức,
văn
hóa,
tinh
thần
cho
xã
hội,
đồng
thời
là
giải
pháp
quan
trọng
khắc
phục
tình
trạng
suy
thoái
về
tư
tưởng
chính
trị,
đạo
đức,
lối
sống
hiện
nay.
3.
Phương
hướng
tiếp
tục
đẩy
mạnh
việc
học
tập,
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
để
thiết
thực
thực
hiện
Di
chúc
của
Người
Từ
thực
tiễn
và
kinh
nghiệm
triển
khai
Chỉ
thị
03-CT/TW
những
năm
qua,
để
đẩy
mạnh
và
nâng
cao
hiệu
quả
việc
học
tập
và
làm
theo
Bác,
thực
hiện
những
lời
dạy
của
Người
trong
Di
chúc,
chúng
ta
cần
tập
trung
làm
tốt
một
số
điểm
sau:
Một
là,
nhận
thức
đúng
đắn
tư
tưởng
Hồ
Chí
Minh
về
vị
trí,
vai
trò
và
nhiệm
vụ
giáo
dục
đạo
đức,
chống
suy
thoái
về
đạo
đức,
lối
sống.
Di
chúc
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
căn
dặn:
“Mỗi
đảng
viên
và
cán
bộ
phải
thật
sự
thấm
nhuần
đạo
đức
cách
mạng,
thật
sự
cần
kiệm
liêm
chính,
chí
công
vô
tư.
Phải
giữ
gìn
Đảng
ta
thật
trong
sạch,
phải
xứng
đáng
là
người
lãnh
đạo,
là
người
đầy
tớ
thật
trung
thành
của
nhân
dân”.
Người
cũng
căn
dặn
phải
giáo
dục
đạo
đức
cách
mạng
cho
thế
hệ
trẻ,
đoàn
viên,
thanh
niên,
giáo
dục,
giúp
đỡ
những
nạn
nhân
của
chế
độ
xã
hội
cũ
thành
người
lương
thiện.
Hai
là,
quán
triệt
quan
điểm
của
Đảng,
đưa
việc
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
trở
thành
công
việc
thường
xuyên,
quan
trọng
của
mỗi
tổ
chức
đảng,
chính
quyền,
đoàn
thể,
trong
cuộc
sống
hàng
ngày
của
cán
bộ,
đảng
viên
và
mọi
người
dân.
Học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
là
trách
nhiệm
của
cả
hệ
thống
chính
trị,
của
mỗi
người,
mỗi
vị
trí,
mỗi
cương
vị
công
tác;
đối
với
cán
bộ,
đảng
viên
làm
công
tác
lãnh
đạo
trách
nhiệm
càng
phải
cao
hơn.
Học
tập
và
làm
theo
Bác
phải
từ
những
công
việc
cụ
thể,
giản
dị,
nhỏ
nhất
hằng
ngày.
Cán
bộ,
đảng
viên,
nhất
là
người
đứng
đầu,
cán
bộ
lãnh
đạo
chủ
chốt
các
cấp
cần
nêu
cao
tinh
thần
trách
nhiệm,
chống
chủ
nghĩa
cá
nhân,
kiên
quyết
đấu
tranh
với
mọi
biểu
hiện
tiêu
cực,
quan
liêu,
lãng
phí;
phải
gần
dân,
tôn
trọng
và
lắng
nghe
ý
kiến
nhân
dân,
nói
đi
đôi
với
làm,
xứng
đáng
là
“người
lãnh
đạo,
người
đầy
tớ
trung
thành
của
nhân
dân”
như
Bác
căn
dặn.
Ba
là,
kết
hợp
chặt
chẽ
việc
thực
hiện
Chỉ
thị
03-CT/TW
với
giải
quyết
một
số
vấn
đề
cấp
bách
về
xây
dựng
Đảng
theo
Nghị
quyết
Trung
ương
4,
khóa
XI
“Một
số
vấn
đề
cấp
bách
về
xây
dựng
Đảng
hiện
nay”.
Ở
tất
cả
các
cấp,
lựa
chọn
một
số
vấn
đề
trọng
tâm,
những
hạn
chế,
khuyết
điểm
cần
khắc
phục,
nhất
là
những
vấn
đề
về
đạo
đức,
lối
sống
nổi
cộm,
gây
bức
xúc
trong
dư
luận;
có
kế
hoạch,
biện
pháp
khắc
phục
cụ
thể,
phân
công
cán
bộ
lãnh
đạo
phụ
trách;
tập
trung
giải
quyết
dứt
điểm,
tạo
niềm
tin
cho
cán
bộ,
đảng
viên
và
nhân
dân.
Bốn
là,
kết
hợp
xây
và
chống,
thực
hiện
nghiêm
kỷ
luật
của
Đảng,
pháp
luật
của
Nhà
nước,
trách
nhiệm
nêu
gương
của
người
đứng
đầu.
Nêu
gương
là
một
trong
những
nguyên
tắc
thực
hành
đạo
đức
trong
tư
tưởng
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh.
Bác
Hồ
đã
dạy
“Muốn
người
ta
theo
mình
phải
làm
gương
trước”.
Người
đề
cao
hành
động
“đảng
viên
đi
trước,
làng
nước
theo
sau”.
Trong
thực
hiện
Chỉ
thị
03-CT/TW
vừa
qua,
Ban
Bí
thư
đã
ban
hành
Quy
định
101-QĐ/TW
về
nêu
gương
của
cán
bộ,
đảng
viên,
nhất
là
người
đứng
đầu
trong
thực
hành
đạo
đức.
Thực
tế
ở
nhiều
nơi,
cấp
ủy
đã
ban
hành
những
quy
định
cụ
thể
về
nêu
gương
và
chỉ
đạo
thực
hiện,
kèm
theo
là
cơ
chế
đăng
ký,
kiểm
tra,
giám
sát…,
đã
mang
lại
kết
quả
rất
tích
cực.
Trong
điều
kiện
một
bộ
phận
cán
bộ,
đảng
viên
suy
thoái
về
tư
tưởng
chính
trị,
đạo
đức,
lối
sống
trong
Đảng
và
xã
hội
hiện
nay,
vai
trò
nêu
gương
của
người
đứng
đầu
càng
trở
nên
quan
trọng
để
lấy
lại
niềm
tin
và
lôi
cuốn
mọi
người
đi
theo.
Để
việc
nêu
gương
có
kết
quả
cụ
thể,
cán
bộ,
đảng
viên
phải
đăng
ký
trước
tập
thể,
xây
dựng
chương
trình,
kế
hoạch
phấn
đấu,
có
sự
giúp
đỡ
kiểm
tra,
giám
sát
của
tổ
chức
đảng,
sự
góp
ý
của
nhân
dân.
Năm
là,
đặt
nội
dung
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
trong
thực
hiện
Nghị
quyết
Trung
ương
9,
khóa
XI
về
“Xây
dựng
và
phát
triển
văn
hóa,
con
người
Việt
Nam
đáp
ứng
yêu
cầu
phát
triển
bền
vững
đất
nước”.
Nghị
quyết
Hội
nghị
Trung
ương
9,
khóa
XI
(Nghị
quyết
số
33-NQ/TW,
ngày
9-6-2014)
về
“Xây
dựng
và
phát
triển
văn
hóa,
con
người
Việt
Nam
đáp
ứng
yêu
cầu
phát
triển
bền
vững
đất
nước”
đã
nhấn
mạnh
nhiều
lần
về
đạo
đức
và
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh,
xác
định
mục
tiêu
“Xây
dựng
nền
văn
hóa
và
con
người
Việt
Nam
phát
triển
toàn
diện,
hướng
đến
chân
-
thiện
-
mỹ,
thấm
nhuần
tinh
thần
dân
tộc,
nhân
văn,
dân
chủ
và
khoa
học.
Văn
hóa
thực
sự
trở
thành
nền
tảng
tinh
thần
vững
chắc
của
xã
hội,
là
sức
mạnh
nội
sinh
quan
trọng
bảo
đảm
sự
phát
triển
bền
vững
và
bảo
vệ
vững
chắc
Tổ
quốc
vì
mục
tiêu
dân
giàu,
nước
mạnh,
dân
chủ,
công
bằng,
văn
minh”.
Đẩy
mạnh,
nâng
cao
chất
lượng,
hiệu
quả
việc
học
tập
và
làm
theo
tấm
gương
đạo
đức
Hồ
Chí
Minh
là
để
góp
phần
thực
hiện
thắng
lợi
sự
nghiệp
xây
dựng
và
bảo
vệ
vững
chắc
Tổ
quốc
Việt
Nam
xã
hội
chủ
nghĩa
của
chúng
ta.
III.
Toàn
văn
Di
chúc
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
VIỆT
NAM
DÂN
CHỦ
CỘNG
HOÀ
Độc
lập,
Tự
do,
Hạnh
phúc
Cuộc
kháng
chiến
chống
Mỹ,
cứu
nước
của
nhân
dân
ta
dù
phải
kinh
qua
gian
khổ,
hy
sinh
nhiều
hơn
nữa,
song
nhất
định
thắng
lợi
hoàn
toàn.
Đó
là
một
điều
chắc
chắn.
Tôi
có
ý
định
đến
ngày
đó,
tôi
sẽ
đi
khắp
hai
miền
Nam,
Bắc,
để
chúc
mừng
đồng
bào,
cán
bộ
và
chiến
sĩ
anh
hùng;
thăm
hỏi
các
cụ
phụ
lão,
các
cháu
thanh
niên
và
nhi
đồng
yêu
quý
của
chúng
ta.
Kế
theo
đó,
tôi
sẽ
thay
mặt
nhân
dân
ta
đi
thăm
và
cảm
ơn
các
nước
anh
em
trong
phe
xã
hội
chủ
nghĩa,
và
các
nước
bầu
bạn
khắp
năm
châu
đã
tận
tình
ủng
hộ
và
giúp
đỡ
cuộc
chống
Mỹ,
cứu
nước
của
nhân
dân
ta.
Ông
Đỗ
Phủ
là
người
làm
thơ
rất
nổi
tiếng,
ở
Trung
Quốc
đời
nhà
Đường,
có
câu
rằng:
"Nhân
sinh
thất
thập
cổ
lai
hy",
nghĩa
là
"
người
thọ
70,
xưa
nay
hiếm’’.
Năm
nay,
tôi
vừa
79
tuổi,
đã
là
lớp
người
"
xưa
nay
hiếm"
nhưng
tinh
thần,
đầu
óc
vẫn
sáng
suốt,
tuy
sức
khoẻ
có
kém
so
với
vài
năm
trước
đây.
Khi
người
ta
đã
ngoài
70
xuân,
thì
tuổi
tác
càng
cao,
sức
khoẻ
càng
thấp.
Điều
đó
cũng
không
có
gì
lạ.
Nhưng
ai
mà
đoán
biết
tôi
còn
phục
vụ
cách
mạng,
phục
vụ
Tổ
quốc,
phục
vụ
nhân
dân
được
bao
lâu
nữa?
Vì
vậy,
tôi
để
lại
mấy
lời
này,
phòng
khi
tôi
sẽ
đi
gặp
cụ
Các
Mác,
cụ
Lênin
và
các
vị
cách
mạng
đàn
anh
khác,
thì
đồng
bào
cả
nước,
đồng
chí
trong
Đảng
và
bầu
bạn
khắp
nơi
đều
khỏi
cảm
thấy
đột
ngột.
TRƯỚC
HẾT
NÓI
VỀ
ĐẢNG
-
Nhờ
đoàn
kết
chặt
chẽ,
một
lòng
một
dạ
phục
vụ
giai
cấp,
phục
vụ
nhân
dân,
phục
vụ
Tổ
quốc,
cho
nên
từ
ngày
thành
lập
đến
nay,
Đảng
ta
đã
đoàn
kết,
tổ
chức
và
lãnh
đạo
nhân
dân
ta
hăng
hái
đấu
tranh
tiến
từ
thắng
lợi
này
đến
thắng
lợi
khác.
Đoàn
kết
là
một
truyền
thống
cực
kỳ
quý
báu
của
Đảng
và
của
dân
ta.
Các
đồng
chí
từ
Trung
ương
đến
các
chi
bộ
cần
phải
giữ
gìn
sự
đoàn
kết
nhất
trí
của
Đảng
như
giữ
gìn
con
ngươi
của
mắt
mình.
Trong
Đảng
thực
hành
dân
chủ
rộng
rãi,
thường
xuyên
và
nghiêm
chỉnh
tự
phê
bình
và
phê
bình
là
cách
tốt
nhất
để
củng
cố
và
phát
triển
sự
đoàn
kết
và
thống
nhất
của
Đảng.
Phải
có
tình
đồng
chí
thương
yêu
lẫn
nhau.
Đảng
ta
là
một
đảng
cầm
quyền.
Mỗi
đảng
viên
và
cán
bộ
phải
thật
sự
thấm
nhuần
đạo
đức
cách
mạng,
thật
sự
cần
kiệm
liêm
chính,
chí
công
vô
tư.
Phải
giữ
gìn
Đảng
ta
thật
trong
sạch,
phải
xứng
đáng
là
người
lãnh
đạo,
là
người
đầy
tớ
thật
trung
thành
của
nhân
dân.
ĐOÀN
VIÊN
VÀ
THANH
NIÊN
ta
nói
chung
là
tốt,
mọi
việc
đều
hăng
hái
xung
phong,
không
ngại
khó
khăn,
có
chí
tiến
thủ.
Đảng
cần
phải
chăm
lo
giáo
dục
đạo
đức
cách
mạng
cho
họ,
đào
tạo
họ
thành
những
người
thừa
kế
xây
dựng
xã
hội
chủ
nghĩa
vừa
"hồng"
vừa
"chuyên".
Bồi
dưỡng
thế
hệ
cách
mạng
cho
đời
sau
là
một
việc
rất
quan
trọng
và
rất
cần
thiết.
NHÂN
DÂN
LAO
ĐỘNG
ta
ở
miền
xuôi
cũng
như
ở
miền
núi,
đã
bao
đời
chịu
đựng
gian
khổ,
bị
chế
độ
phong
kiến
và
thực
dân
áp
bức
bóc
lột,
lại
kinh
qua
nhiều
năm
chiến
tranh.
Tuy
vậy,
nhân
dân
ta
rất
anh
hùng,
dũng
cảm,
hăng
hái,
cần
cù.
Từ
ngày
có
Đảng,
nhân
dân
ta
luôn
luôn
đi
theo
Đảng,
rất
trung
thành
với
Đảng.
Đảng
cần
phải
có
kế
hoạch
thật
tốt
để
phát
triển
kinh
tế
và
văn
hoá,
nhằm
không
ngừng
nâng
cao
đời
sống
của
nhân
dân.
CUỘC
KHÁNG
CHIẾN
CHỐNG
MỸ
có
thể
còn
kéo
dài.
Đồng
bào
ta
có
thể
phải
hy
sinh
nhiều
của,
nhiều
người.
Dù
sao
chúng
ta
phải
quyết
tâm
đánh
giặc
Mỹ
đến
thắng
lợi
hoàn
toàn.
Còn
non,
còn
nước,
còn
người,
Thắng
giặc
Mỹ,
ta
sẽ
xây
dựng
hơn
mười
ngày
nay!
Dù
khó
khăn
gian
khổ
đến
mấy,
nhân
dân
ta
nhất
định
sẽ
hoàn
toàn
thắng
lợi.
Đế
quốc
Mỹ
nhất
định
phải
cút
khỏi
nước
ta.
Tổ
quốc
ta
nhất
định
sẽ
thống
nhất.
Đồng
bào
Nam
Bắc
nhất
định
sẽ
sum
họp
một
nhà.
Nước
ta
sẽ
có
vinh
dự
lớn
là
một
nước
nhỏ
mà
đã
anh
dũng
đánh
thắng
2
đế
quốc
to
-
là
Pháp
và
Mỹ;
và
đã
góp
phần
xứng
đáng
vào
phong
trào
giải
phóng
dân
tộc.
VỀ
PHONG
TRÀO
CỘNG
SẢN
THẾ
GIỚI
-
Là
một
người
suốt
đời
phục
vụ
cách
mạng,
tôi
càng
tự
hào
với
sự
lớn
mạnh
của
phong
trào
cộng
sản
và
công
nhân
quốc
tế
bao
nhiêu,
thì
tôi
càng
đau
lòng
bấy
nhiêu
vì
sự
bất
hoà
hiện
nay
giữa
các
đảng
anh
em!
Tôi
mong
rằng
Đảng
ta
sẽ
ra
sức
hoạt
động,
góp
phần
đắc
lực
vào
việc
khôi
phục
lại
khối
đoàn
kết
giữa
các
đảng
anh
em
trên
nền
tảng
chủ
nghĩa
Mác
-
Lênin
và
chủ
nghĩa
quốc
tế
vô
sản,
có
lý
có
tình.
Tôi
tin
chắc
rằng
các
đảng
anh
em
và
các
nước
anh
em
nhất
định
sẽ
phải
đoàn
kết
lại.
VỀ
VIỆC
RIÊNG
-
Suốt
đời
tôi
hết
lòng
hết
sức
phục
vụ
Tổ
quốc,
phục
vụ
cách
mạng,
phục
vụ
nhân
dân.
Nay
dù
phải
từ
biệt
thế
giới
này,
tôi
không
có
điều
gì
phải
hối
hận,
chỉ
tiếc
là
tiếc
rằng
không
được
phục
vụ
lâu
hơn
nữa,
nhiều
hơn
nữa.
Sau
khi
tôi
đã
qua
đời,
chớ
nên
tổ
chức
điếu
phúng
linh
đình,
để
khỏi
lãng
phí
thì
giờ
và
tiền
bạc
của
nhân
dân.
Cuối
cùng,
tôi
để
lại
muôn
vàn
tình
thân
yêu
cho
toàn
dân,
toàn
Đảng,
cho
toàn
thể
bộ
đội,
cho
các
cháu
thanh
niên
và
nhi
đồng.
Tôi
cũng
gửi
lời
chào
thân
ái
đến
các
đồng
chí,
các
bầu
bạn,
và
các
cháu
thanh
niên,
nhi
đồng
quốc
tế.
Điều
mong
muốn
cuối
cùng
của
tôi
là:
Toàn
Đảng,
toàn
dân
ta
đoàn
kết
phấn
đấu,
xây
dựng
một
nước
Việt
Nam
hoà
bình,
thống
nhất,
độc
lập,
dân
chủ
và
giàu
mạnh,
và
góp
phần
xứng
đáng
vào
sự
nghiệp
cách
mạng
thế
giới"./.
Hà
Nội,
ngày
10
tháng
5
năm
1969
HỒ
CHÍ
MINH
-
Nguồn
trích:
Ban
Tuyên
giáo
Trung
ương.
-
Tài
liệu
tham
khảo
khác
tuyên
truyền
Kỷ
niệm
45
thực
hiện
Di
chúc
của
Chủ
tịch
Hồ
Chí
Minh
tại
địa
chỉ:
http://www.tuyengiao.vn/Home/Tuyen-truyen/67136/De-cuong-tuyen-truyen-45-nam-thuc-hien-Di-chuc-Chu-tich-Ho-Chi-Minh-291969-292014
Chú
ý:
Việc
đăng
lại
bài
viết
trên
ở
website
hoặc
các
phương
tiện
truyền
thông
khác
mà
không
ghi
rõ
nguồn
www.myduc.edu.vn
là
vi
phạm
bản
quyền